Dorpsvisie

URETERP, DORP VAN DUURZAAM LEVEN

Inleiding

De wereld om ons heen verandert voortdurend. Die veranderingen vragen om visie en beleid voor de toekomst. De dorpsvisie 2016 -2025 is nog steeds van toepassing. Echter zijn er ontwikkelingen die maken dat Plaatselijk Belang Ureterp ervoor heeft gekozen om eerder al een nieuwe dorpsvisie te ontwikkelen waar de huidige dorpsvisie is opgegaan in de nieuwe dorpsvisie 2023-2030.

Met de dorpsvisie willen wij als bestuur samen met de leden een beeld schetsen van wat onze wensen voor de nabije toekomst zijn. Waar willen we als dorp naar toe? Wat zijn naar onze mening ontwikkelpunten, verbeterpunten en punten van aandacht? De input van de dorpsvisie 2023 -2030 is gegeven vanuit de ledenvergadering 12 oktober 2021 en de dorpsspiegel 2022.

De leefbaarheid van het dorp is erg belangrijk en krijgt ook steeds meer aandacht van de overheid. Uitgangspunt is dan ook het behouden en waar mogelijk het verbeteren van de leefbaarheid van ons dorp. Met een duidelijke dorpsvisie zijn wij een sterke gesprekspartner richting Gemeente en andere overheden en instanties. Deze dorpsvisie zal voor Plaatselijk Belang als uitgangspunt dienen voor haar activiteiten. Om die reden zal de nieuwe visie ook gepresenteerd worden aan het College van Burgemeester & Wethouders van Gemeente Opsterland. 

De Dorpsvisie Ureterp 2023 - 2030 is een beleidsnota waarin koers is gemaakt voor het dorp Ureterp.
De nota bevat een visie op de gewenste ontwikkelingen op de lange termijn en de daarvoor noodzakelijke maatregelen op de korte en middellange termijn. 

In deze visie zijn de belangrijkste elementen kort en bondig samengevat.

De elementen die in de visie terugkomen zijn:

- Cultuurhistorisch perspectief

- Verkeer

- Duurzaamheid

- Groen en water

- Sport en recreatie

- Woningaanbod voor jong en oud

- Jongeren

- Openbaar vervoer

- Dorpsbudget

Ureterp zoals het nu is

Ureterp is het op een na grootste dorp van de gemeente Opsterland met ruim 4900 inwoners. Het is de afgelopen jaren aangemerkt als een van de drie centrumdorpen van de gemeente. Deze status is sinds enige tijd niet meer van toepassing. Het neemt niet weg dat Ureterp nog altijd gezien kan worden als een dorp dat voor achterliggende dorpen (Siegerswoude, Frieschepalen, Bakkeveen, Wijnjewoude, …) nog die functie heeft. Het gaat dan met name om het verenigingsleven en de middenstand. De ambitie is om dit ook in de komende decennia vast te houden.
Voor zowel het verenigingsleven als middenstand zal er voldoende vraag moeten zijn. Dat is enerzijds afhankelijk van bekendheid van alle activiteiten die er zijn en anderzijds een afzetmarkt die voldoende groot is.
Een belangrijk aspect is dat het dorp voldoende inwoners behoudt om dit te realiseren. Dit wordt met name gerealiseerd door jonge gezinnen te behouden voor het dorp. Het is dan ook belangrijk dat er voldoende mogelijkheden zijn voor jonge gezinnen om zich in Ureterp te vestigen. Deze ambitie wordt gerealiseerd door voldoende doorstroom en aanbod van starters- en/of huurwoningen.
T.a.v. doorstroom is het van belang dat er voor gezinnen, zonder inwonende kinderen, voldoende aanbod is van kleinere woningen in het dorp. Dit zal met name in nieuwbouwprojecten mee worden genomen.
De ontwikkelingen op nationaal en internationaal niveau maken dat Ureterp ook te maken krijgt met nieuwe Nederlanders. Het dorp sluit daar de ogen niet voor en zal hen warm verwelkomen. Daarmee wil het dorp de afspiegeling van de bevolking in het dorp niet af laten wijken van het Provinciale en landelijke beleid.
De ontwikkeling en groei van het dorp mag echter niet ten koste gaan van het huidige dorpse karakter, de gemoedelijke omgang tussen bewoners en de sociale cohesie. 

Cultuurhistorisch perspectief

Er zijn een aantal bijzondere historische kenmerken in Ureterp, zoals een aantal oude panden aan de Weibuorren, de St. Piterskerk, het gebied rondom het Theehûs, etc. Ook naar de toekomst toe willen wij onderzoeken in welke vorm wij deze kenmerken meer kunnen accentueren binnen de activiteiten die er in Ureterp zijn. 

Verder wordt er gekeken in hoeverre oude paden (Brouwerslaan, Modderikswyk, Klompenpad, etc.) een upgrade kunnen krijgen om de wandelgebieden rond Ureterp te vergroten.

Verkeer

Veiligheid, leefbaarheid en landschappelijke aantrekkelijkheid zijn onze uitgangspunten voor de gewenste verkeersontwikkeling in Ureterp 2030.
Door de aanleg van de N381 en de aanpak van de wegen in en rondom Ureterp is het dorp goed en veilig bereikbaar. De fietspaden aan de Skoalleane, de Feart en het Selmien moeten goed onderhouden en behouden blijven. Ook de omliggende dorpen zijn hierdoor goed bereikbaar.
De enige weg waar Plaatselijk Belang zich zorgen over maakt is de Bûtewei. Deze is door de aanleg van de N381 met de verschillende tunnels een stuk drukker geworden en daardoor zeer onveilig voor de vele fietsers  en wandelaars. Het dorp wil dan ook in gesprek met de gemeente en provincie over de veiligheid van de Bûtewei.

Duurzaamheid

De term duurzaamheid krijgt anno 2022 steeds meer impact. Fossiele energie raakt op en wordt duurder. De stikstofuitstoot leidt tot klimaatveranderingen. Aspecten die ook Ureterp treffen. Ureterp wil anticiperen op deze onderwerpen en het dorp leefbaar houden voor de volgende generaties, onze kinderen.
Een mooi voorbeeld hiervan zijn de gerealiseerde zonneparken op de Skieppeleane en de Lippe Gabriëls Plas. Gezamenlijk goed voor energie voor meer dan 4000 huishoudens. Vanuit deze projecten is er ook een stuk participatie gerealiseerd voor het dorp zelf. Dit is terug te vinden in de vorm van zonnepanelen op de sportaccommodaties van de Grien Leane en MFC de Wier. Deze opbrengsten compenseren voor een gedeelte de energiekosten van de verschillende verenigingen en MFC de Wier.
Op het multifunctionele centrum staan nog vierhonderd extra panelen waarvan de opbrengst ten goede komt van het dorp. Hier is in 2023 een energiecommissie voor opgericht die de gelden besteedt om duurzaamheid en energiebesparing in het dorp te stimuleren. 

Al met al bouwt Ureterp aan een duurzame leefbaarheid voor jong en oud in het dorp. Plaatselijk belang Ureterp wil daarin een faciliterende en stimulerende rol blijven spelen. 

Groen en water

Ureterp is omringd door weilanden, bos, heide en water. Er zijn verschillende wandel- en fietspaden. Ook bij de Lippe Gabriëls Plas aan de Lipomwyk kan een wandeling gemaakt worden aan de zuidkant van de plas. Tevens is hier een visstek en zijn er mogelijkheden om speurtochten of met klassen een informatieve tocht te houden. De komende jaren wordt er gekeken naar meer mogelijkheden t.a.v. fiets- en wandelpaden in en om het dorp.
Er zijn een aantal dobben/pingo’s rondom Ureterp, deze dienen behouden te blijven. Het is de moeite waard om te kijken in hoeverre deze dobben en pingo’s opgenomen kunnen worden in nieuw te realiseren wandel- en fietsroutes. 

In het park De Buorrefinne is in 2017 een Doorgeef Tuin gerealiseerd door het planten van de eerste fruitbomen voor elke 100-jarige in ons dorp. De Doorgeef Tuin is een plek om even stil te staan, te eren en om ieder voorjaar weer te aanschouwen dat er nieuw leven ontstaat. Er is voor een fruitboom gekozen met de achterliggende gedachte dat 100-jarigen zoveel te geven hebben. De vruchten die van de boom komen en die geplukt kunnen worden, staan daarvoor symbool.

Speeltuinen zijn op verschillende plekken in het dorp en worden door de verschillende speeltuinverenigingen en burgerinitiatieven onderhouden en daar waar nodig voorzien van nieuwe speeltoestellen. Helaas neemt de bereidheid om deel te nemen in deze verenigingen en initiatieven terug. Vanuit de gemeente is er momenteel een initiatief om tot enkele grote speeltuinen in het dorp te komen. Hiermee wordt het sociale karakter van de speeltuinen vergroot tot een ontmoetingsplaats voor kinderen en ouderen. In beginsel ondersteunt PBU deze gedachte maar het mag niet ten koste gaan van vertier voor de kinderen in de wijken. 

Het maaibeleid van de gemeente leidt ertoe om opnieuw naar de groenvoorziening in en om het dorp te kijken. Het biedt nieuwe kansen als het gaat om biodiversiteit en andere vormen van beplanting. Plaatselijk Belang Ureterp onderneemt activiteiten, samen met Boerenland en de gemeente om meer diversiteit van bloemen in het dorp te realiseren. Tot nu toe met wisselend succes. Bovendien zijn er in de straat meer mogelijkheden ten aanzien van onderhoud en beplanting. Hierbij valt te denken aan aanplant en onderhoud in de straat door de bewoners zelf in afstemming met de gemeente. Het uitgangspunt blijft dat huidige openbare groenstroken groen blijven en daarmee niet ‘verstraten’ tot parkeerstroken.

Sport en recreatie

Nederland wordt zich steeds bewuster van gezondheid en bewegen. Wie op een doordeweekse dag of avond in Ureterp komt valt het op dat er veel gewandeld en gefietst wordt. Dit zijn vaak individuele initiatieven. De ambitie is om dit meer te stimuleren en faciliteren door het aanleggen van nieuwe wandelroutes en fietsroutes in en om het dorp. Dit leidt tot meer bezoekers en daarmee reuring en gezelligheid in het dorp. 

Het dorp Ureterp wil verbonden zijn aan sport en bewegen voor oud en jong. In het dorp zijn al verschillende faciliteiten die deze ambitie bevestigen. Er zijn fantastische sportaccommodaties voor zowel binnen- als buitensporten. Maar er kan meer!
In Ureterp zijn verschillende plekken die zeer geschikt zijn voor de aanleg van een trimbaan in combinatie met beweegtoestellen.
Er wordt nagedacht over een skeelerbaan die in combinatie met een ijsbaan het hele jaar door kan worden gebruikt. 

Het buiten sportpark De Griene Greide is gevestigd aan de Griene Leane. Zowel de accommodaties als de velden voldoen aan de nieuwste eisen van de sportbonden. Het is mogelijk dat in de toekomst meer druk op de sportvelden zal ontstaan. In de gemeentelijke visie “Vitaal Opsterland, Basisvoorzieningen en Accommodaties 2010-2030” staat Ureterp als centrumdorp. Dit betekent dat de buurdorpen in de toekomst ook gebruik zouden moeten maken van de faciliteiten in Ureterp. De binnensporten spelen zich geheel af in multifunctioneel centrum, MFC De Wier. In MFC De Wier zijn twee sporthallen, een theaterzaal, verschillende vergaderzalen, ouderen- en jongerensoos. Het is voor het dorp en de regio van cruciaal belang dat MFC de Wier ook voor de toekomst behouden blijft.

Wie Ureterp zegt, zegt Oerrock. Dit is het burgerinitiatief waar wij als dorp trots op mogen zijn. Rijst meteen ook de vraag in hoeverre wij dit landelijk bekende evenement meer kunnen benutten vanuit het dorp. 

De gezelligheid van het dorp kan bevorderd worden door het Lijteplein meer te betrekken bij de Weibuorren. Dit is hét dorpscentrum van Ureterp.
De uitstraling van een centrumlocatie wordt onder andere gerealiseerd door horeca met terrassen op het plein.

Woning aanbod voor jong en oud

Na de realisatie van de Hege en Lege Kamp is er weinig nieuwbouw meer gerealiseerd in Ureterp. Momenteel is er op het perceel van het voormalige Chinese restaurant aan de Weibuorren nog een project van appartementen in ontwikkeling. Daarnaast zijn er bij de driehoek Wilster, Fûgelliet, Griene Leane nog drie kavels waarop gebouwd kan worden. 

Plaatselijk Belang Ureterp heeft de wens aan de gemeente uitgesproken dat PBU aan de ontwikkeltafel betrokken wil zijn bij de planvorming. Hierover zijn afspraken gemaakt om hier voortaan samen in op te trekken. 

Er zijn al jarenlang geen nieuwe huurwoningen gebouwd in Ureterp. De woningcorporaties hebben als beleid om met name in de steden nieuwbouw te plegen. Voor Ureterp heeft dit tot gevolg dat de sociale huurwoningen relatief minder in aantal worden. De komende jaren wil het dorp met de gemeente inzetten op meer sociale huur in het dorp.  Dit is van groot belang om de jeugd en jonge gezinnen in Ureterp te behouden en te krijgen. Daarmee wordt de vergrijzing van het dorp voorkomen.
Bovendien wil Ureterp meer nieuwbouw, die gericht is op kleine gezinnen. Dit met als doel dat starters en ouderen gestimuleerd worden om deze nieuwbouwwoningen te betrekken. Dit bevordert de doorstroom in het dorp en daarmee wordt het uiteindelijke doel bereikt om gezinswoningen vooral te laten bewonen door gezinnen met kinderen. 

Jongeren

Voor de jongeren tot 12 jaar zijn voldoende voorzieningen in het dorp aanwezig. Voor de jeugd tussen de 12 en 16 jaar zijn er niet veel mogelijkheden. Deze jongeren wijken uit naar omliggende dorpen om bijv. uit te gaan of op zoek naar vertier in het dorp. Jeugdsoos De Klink voorziet enigszins in de behoefte van deze jongeren. De jeugd zou graag meer gebruik van De Klink maken maar daarvoor zijn er niet genoeg vrijwilligers beschikbaar. De komende jaren wordt gekeken hoe het aantal vrijwilligers kan worden uitgebreid. Daarnaast zou het mooi zijn als er voor de doelgroep 12 tot 18 jaar plekken in het dorp zijn waar zij bij elkaar kunnen komen. Hier valt o.a. te denken aan gebieden bij de sportaccommodaties.

Als je de jongeren van vroeger hoort, hoor je over de jaarmarkt, midzomernachtfeest, Oerrock, nieuwjaarsfeest, kermis, optochten, etc.
Kortom activiteiten die, op een paar na, er niet meer zijn. Voor plaatselijk belang een uitdaging om te kijken wat weer opnieuw kan worden opgezet. Daarbij is het sterk afhankelijk van vrijwilligers in de wijken.

Openbaar vervoer

Het openbaar vervoer van en naar Ureterp is beperkt. In de zogenaamde daluren komt er maximaal 1 bus per uur. Tijdens de spitsuren komen er twee maar die komen kort na elkaar in het dorp. Daarmee is het effect van twee bussen per uur weg. Hierover is met de vervoerder en provincie gesproken maar er is tot nu toe weinig aan te doen.
Hierdoor worden mensen met auto’s regelmatig gevraagd reizigers uit Drachten op te halen of te brengen. Dit leidt in de piekuren tot veel wegverkeer.

Het dorpsbudget

Plaatselijk Belang Ureterp krijgt jaarlijks een bedrag wat is bedoeld om bij te dragen aan de leefbaarheid in het dorp en de burgerparticipatie te vergroten. Meer informatie hierover kunt u vinden op de website van Plaatselijk Belang Ureterp: www.ureterp.frl
Om meer financiële armslag te krijgen is PBU steeds meer op zoek naar subsidies die er zijn voor initiatieven in het dorp. Een mooi voorbeeld hiervan is het project ‘Kleur en Fleur' waarmee de Weibuorren aan de oostkant met nieuwe beplanting in de openbare plantsoenen is voorzien.
Deze subsidies zullen samen met de gemeente en bedrijfsleven van Ureterp worden aangevraagd. 

Samenvattend

Het dorp Ureterp is de poort naar mooie gebieden zoals bos, heide, water, etc. In die hoedanigheid wil Ureterp zich meer profileren als dorp van natuur, duurzaamheid en milieuvriendelijkheid. Een dorp waar gezondheid en natuur bij elkaar komen. Waar energieneutraal wordt gewoond en geleefd.

Maar ook een dorp dat plaats biedt voor ouderen, jongeren en volgende generaties.

Aaltje Varwijk

Anneke Hoeksma-Jansma

Douwe Oosterbaan

Rinze Tjoelker

Jan Elmers

Gerda Dijkstra

Bote Galema